
درباره ماهی مرکب
1393/8/16
ماهي مركب يكي از ماهيان بي مهره خليج فارس مي باشد كه هر ساله صد ها تن از اين ماهي ارزشمند توسط صيادان صيد و بعد از عمل آوري در شركت هاي فرآوري بصورت كامل يا فيله شده به كشورهاي دور يا نزديك صادر مي شود . در استان بوشهر فصل صيد اين ماهي از بهمن ماه هر سال شروع و تا ارديبهشت ماه سال بعد ادامه دارد و به عنوان يكي از محصولات غير نفتي علاوه بر اشتغال زايي ، فرآوري و صادرات آن باعث ارز آوري مي شود .
اين ماهي از راسته هشت پايان و تيره سرپايان با نام علمي Sepia pharaonis داراي هشت عدد پا ( شش عدد كوتاه و 2 عدد بلند ) يك جفت چشم ، يك دهان با دو دندان غير فكي ، بدن كيسه مانند به شكل اتو مي باشد كه در قسمت پشتي اين ماهي Cattle Bone قرار دارد كه استخواني بيضوي شكل و اسفنجي فرم است . كه علاوه بر تثبيت شكل جانور باعث محافظت از ارگانها و احشاء داخلي مي شود .
اين قسمت در گويش محلي كف دريا ناميده مي شود و استخوان گونه هاي ديگر sepia مثل Sepiella maindroni و Sepia esculenta را نيز شامل مي شود .
به منظور آماده سازي يا فرآوري Cuttle bone آن را از قسمت پشتي برداشته و با آب شستشو مي دهند سپس آنرا در مقابل نور خورشيد خشك مي نمايند و شب هنگام در معرض رطوبت شبانه قرار مي دهند تا بو و عطر ماهي خود را از دست بدهد ، اين قسمت به صورت تازه نيز قابل استفاده است .
مزه آن كمي شور است ، رنگ آن سفيد و قوام اسفنجي دارد ، مانند خود ماهي طبع بسيار گرمي دارد و بر روي فعاليت هاي كبد ، كليه و كانال گوارشي موثر است . باعث تنظيم كاركرد كليه و كبد مي شود . توليد اسيد معده را كاهش مي دهد ، ترشحات لوكوسي بافت هاي پر خون را كاهش مي دهد ، رطوبت را جذب كرده و با انقباض عروقي باعث جلوگيري از خونريزي مي شود و در درمان عفونت هاي اگزودايي پوست موثر است . كاربرد آن در درمان خونريزي و ايستايي رحم نيز مشاهده شده است .
مقدار مصرف و روش تجويز :
روزانه 12-6 گرم در آب جوشيده و يا 3-5/1 گرم پودر آن در هر نوبت بلعيده شود . در مصارف خارجي بمنظور جلوگيري از خونريزي هاي ناشي از ضربه و يا جلوگيري و درمان عفونت هاي اگزودايي پوست از پودر آن به مقدار كافي بصورت موضعي استفاده مي شود .
اين پودر در زماني كه يبوست وجود دارد نبايد به صورت خوراكي تجويز شود .
قابل ذكر است كه مردمان بوشهر سالهاست كه به خواص دارويي Cuttle Bone پي برده اند و از پودر آن در زمان خونريزي هاي ناشي از ضربه و درمان عفونت هاي خارجي استفاده مي نمايند ، بوميان منطقه پودر آن را با دان و غذاي طيور و دامهاي خود مخلوط مي نمايند كه علاوه بر تنظيم كاركرد كبد و كليه و كاهش توليد اسيد معده و ساير خواص مربوطه بدليل سرشار بودن از كلسيم ) Ca ) و ساير مواد معدني ، تاثير بسزايي در رشد و سلامت دام و طيور دارد